De link tussen stress en de gezondheid van je huid

Cortisol is bij mensen het primaire stresshormoon, dat een breed scala aan stressreacties regelt. Cortisolspiegels fluctueren gedurende de dag, dit wordt gereguleerd door onze 24-uurs interne klok met piekniveaus, die normaal in de vroege ochtend voorkomen en het laagste punt rond middernacht. Stress kan de cortisolspiegel en deze oscillatiecurve aanzienlijk verstoren. Een hoge mate van stress leidt tot verhoogde cortisolspiegels. Dit kan een grote impact hebben op het immuunsysteem (door het te onderdrukken) en beïnvloedt na verloop van tijd onze algehele gezondheid.

Hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA) -as

In de huid zit een perifere HPA-as, zoals hiervoor is uitgelegd. Glucocorticoïden uit de bijnieren zijn de belangrijkste feedbackmoleculen van deze perifere HPA-as en essentieel voor evenwicht in de onderling afhankelijke elementen van de huid. Keratinocyten produceren zelfs hormonen zoals CRH, ACTH en cortisol. Ze produceren ook neurotransmitters (bijv. adrenaline, noradrenaline, dopamine, histamine, acetylcholine, enz.), neurotrofines (bijv. zenuwgroeifactor, uit de hersenen afkomstige neurotrofe factor) en neuropeptiden, die ook op stress reageren. De opperhuid detecteert continu de omgeving en reageert op stressfactoren om de epidermale homeostase (balans) te behouden en de huidbarrièrefuncties aan te passen. Een stoornis in de HPA van de huid kan leiden tot aandoeningen zoals atopische dermatitis.

Inflammatie

Bij mestcellen veroorzaakt het stresshormoon veranderingen, die tot een ontsteking leiden. Er is ook een verband tussen verhoogde psychologische stress en een toename van ontstekingen. In keratinocyten stimuleert het de productie van Interleukin 6 (IL-6), dat chronische ontstekingen en auto-immuunreacties veroorzaakt. Deze reacties kunnen allergieën en aandoeningen, zoals psoriasis en eczeem, verergeren.

Sympathomedullary Pathway (SAM) as

Wanneer stress de hypothalamus activeert, zijn de reacties ofwel via de HPA-as (bij langdurige stress) of de SAM-as (voor kortdurende stress). Deze korte termijn reactie is wat we ook kennen als het "vecht of vlucht" -antwoord. Dit is onze overlevingsmodus - en het gebeurt zonder enige bewuste controle. Het bijniermerg geeft epinefrine (adrenaline) en noradrepinefrine (noradrenaline) af bij kortstondige stress. Adrenaline zorgt ervoor, dat je hart sneller gaat kloppen - zweten en bloeddruk zijn ook verhoogd.

De huid bevat ook een perifeer catecholaminesysteem, waar epinefrine wordt geproduceerd door de keratinocyten. Het is mogelijk, dat adrenaline de epidermale gezondheid kan beïnvloeden. In melanocyten kan het epinefrine, dat wordt aangemaakt door hun omringende keratinocyten, de melanogenese (een donkere verkleuring van de huid) bevorderen.

De huid bevat veel perifere zenuwen, die ook de gezondheid van de huid kunnen beïnvloeden door uitgescheiden factoren, zoals neuropeptiden en neurotrofines. Deze dienen als lokale stressreactoren, die erytheem, zwelling, temperatuurstijging, gevoeligheid en pijn als gevolg van een neurogene ontsteking reguleren.

Substance P (SP) is een stressgerelateerd pro-inflammatoir neuropeptide, dat vrijkomt uit de perifere zenuwuiteinden van de huid. Het stimuleert de ontsteking van het zenuwweefsel, wat de verouderingsprocessen van de hersenen kan versnellen en uiteindelijk kan leiden tot neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer of Parkinson..

Huidgezondheid tijdens stressreacties

Van stress is bekend dat het verschillende aandoeningen verergert, denk aan astma, artritis, migraine en multiple sclerose. In het bijzonder kunnen in de huid meerdere neuro-inflammatoire aandoeningen worden veroorzaakt of verergerd door stress, zoals psoriasis, atopische dermatitis, acne, contactdermatitis, alopecia areata, jeuk of pruritus en erytheem.

Psoriasis

Psoriasis is een chronische huidontstekingsziekte, die wereldwijd ongeveer 2% van de bevolking treft. Het wordt gekenmerkt door een overmatige proliferatie van keratinocyten en inflammatie, wat leidt tot epidermale hyperplasie, een verandering in de epidermale groei, die leidt tot een toename van het aantal cellen in de epidermis. Dit is het kenmerk van een psoriatische huid.

Acne

Acne vulgaris (of gewoon acne) is een veel voorkomende huidziekte, die de meeste mensen op een bepaald moment in hun leven treft. Het tast de huid aan met de dichtste populatie talgzakjes - die zich op het gezicht, het bovenste deel van de borst en de rug bevinden.

Men vermoedt al lang dat stress acne-uitbarstingen veroorzaakt, maar dit is pas onlangs bevestigd. In een stressonderzoek bij studenten, die tijdens het examen werd uitgevoerd, werd aangetoond, dat een verhoogde hevigheid van acne significant geassocieerd is met verhoogde stressniveaus.

Atopische dermatitis

Atopische dermatitis (AD) is een chronische en terugkerende inflammatoire huidziekte, die vaak wordt geassocieerd met eczeem en jeuk.

De impact van stress op de huidbarrièrefunctie en wondgenezing

Het stratum corneum (SC) speelt een belangrijke rol bij de barrièrefuncties - het reguleren van epidermale doorlaatbaarheid en homeostase. Deze proteïne-/lipide barrière creëert een filmlaagje, die essentieel is voor het behoud van hydratatie en ter bescherming tegen microbiële infectie. Verstoring van de huidbarrièrefunctie kan leiden tot een schilferige of droge huid. Veranderingen in de lipide samenstelling zijn ook in verband gebracht met huidziekten, zoals atopische dermatitis en psoriasis.

Stress kan nadelige fysiologische en functionele gevolgen hebben voor de huid. Een van de belangrijkste functies van de huid is de fysieke bescherming van ons lichaam en wondherstel bij verwondingen. Uit een uitgebreid literatuuronderzoek is gebleken, dat chronische systemische corticosteroïden, die optreden tijdens stress, een negatief effect hebben op alle drie de fasen van wondgenezing.

De negatieve invloed van stress op wondgenezing werd voor het eerst klinisch waargenomen bij mensen toen zorgverleners van demente familieleden 20% meer tijd nodig hadden voor volledige genezing van wonden op de huid. Angst en depressie worden ook geassocieerd met vertraagde genezing bij chronische wonden. Er werd ontdekt, dat waargenomen stress en de resulterende verhoogde cortisolspiegels hebben bijgedragen aan dit resultaat.

Huidbeschadiging op lange termijn met chronische stress

Acute stress kan een aanzienlijke herverdeling van lymfocyten uit het bloed naar de huid veroorzaken, hetgeen leidt tot een verbeterde immuniteit van de huid en succesvolle aanpassing van stress. Acute stress onderdrukt ook de ROS-productie.

In tegenstelling tot acute stress, die de aangeboren en adaptieve immuunreacties kan versterken, onderdrukt chronische stress meestal de bescherming van het immuunsysteem, verhoogt het onze gevoeligheid voor infecties en verergert het sommige allergische en ontstekingsziekten. Dit komt door de veranderde stressreacties, die optreden na herhaalde of langdurige stress, bekend als stressgewenning. Dit vermindert de activering van de HPA-as, maar vermindert ook het vermogen van onze systemen om te reageren op nieuwe stimuli.

Chronische stress veroorzaakt een aanzienlijke afname van de T-celinfiltratie in de huid, waardoor het vermogen van de cel om een rol te spelen in de immuniteit wordt beïnvloed. Langere stress vermindert ook het vermogen van uw lichaam om voedsel te verteren. Dit heeft invloed op de bacteriën in uw darmen en veroorzaakt ontstekingen en het lekkende darmsyndroom - waardoor uw darmwanden meer doorlaatbaar worden. Deeltjes van onverteerd voedsel en zelfs bacteriën kunnen in de bloedbaan terechtkomen en chronische ontstekingen in het lichaam veroorzaken. Aanhoudende stoornissen in ons darmmicrobioom kunnen ook angst of depressie verergeren.

Er zijn twee belangrijke theorieën over huidveroudering:

• de programmatische theorie, die zich richt op verminderde cellulaire levensduur, verminderde responsiviteit en functionaliteit, en disfunctionele immuunreacties;
• de stochastische theorie, die wijst op schade door omgevingsfactoren, met de nadruk op DNA-schade, ontsteking en vorming van vrije radicalen.

UV-straling is een van de belangrijkste externe stressoren, die verantwoordelijk zijn voor vroegtijdige huidveroudering, wat ons de bekende term " photo-ageing" geeft. Deze straling is een van de belangrijkste stimulerende middelen van de HPA-as van de huid.

Roken en luchtverontreiniging zijn bevestigd als kritische chronische stressfactoren, die de huidveroudering aanzienlijk beïnvloeden. In delen van de huid, die zijn beschermd tegen licht, zullen de jaren van roken en het aantal gerookte pakjes per dag vroegtijdige huidveroudering veroorzaken.

Deeltjes in de lucht als gevolg van blootstelling aan verkeersverontreiniging gaan gepaard met een aanzienlijke toename van pigmentvlekken en rimpels in het gezicht. ROS-productie is hier het belangrijkste onderliggende mechanisme.

Uit een recent onderzoek is gebleken, dat slaapgebrek ook een negatief effect heeft op de huid, hetgeen bijdraagt aan veroudering. Het bleek, dat mensen, die regelmatig slecht slapen, verhoogde tekenen van intrinsieke huidveroudering vertoonden, waaronder fijne lijntjes, ongelijkmatige pigmentatie en verminderde elasticiteit.

Conclusie en toekomstperspectieven

In de afgelopen jaren heeft voorkomend onderzoek aangetoond, dat de huid niet alleen een doelwit is van psychologische stress, maar ook actief deelneemt aan de stressreactie door middel van de perifere HPA-as, perifere zenuwuiteinden en lokale huidcellen, waaronder keratinocyten, mestcellen en immuun cellen. Feedbackmechanismen en de interferentie tussen de hersenen en de huid, plus pro-inflammatoire cytokines en neurogene inflammatoire routes spelen een grote rol bij het beheersen van dergelijke reacties.

Huidmestcellen worden geactiveerd door stress en produceren op hun beurt stresshormonen en ontstekingsfactoren. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van ontstekingen, veroorzaakt door stress. Mestcellen zijn inderdaad betrokken bij tal van huidaandoeningen, waaronder acne, atopische dermatitis, psoriasis en pruritus.

Als je weet, dat je te maken hebt met langdurige stress, zijn er dingen die je kunt doen om dit te compenseren en je systeem in het algemeen te ondersteunen:

• Zorg dat je minimaal 7 uur per nacht slaapt. Verminder of stop het gebruik van je smartphone en tablet 's avonds - het blauwe licht van deze schermen vertraagt de afgifte van melatonine, verstoort de interne klok van je lichaam en verstoort je vermogen om in slaap te vallen en de algehele kwaliteit van je slaap.
• Train een paar keer per week - dit helpt niet alleen bij endorfines, maar het helpt je ook om te slapen.
• Let op je dieet om je darm- en huidgezondheid te verbeteren. Voedingssupplementen, die actieve flavonoïden combineren met proteoglycanen, kunnen ook nuttig zijn bij atopische en inflammatoire aandoeningen.
• Overweeg te mediteren of diepe ademhalingsoefeningen te doen. Zelfs een lange wandeling op het strand of in de natuur zal je helpen te ontspannen en tot rust te komen.

Hypochloorzuur (HOCl) is ook een grote belofte voor de langdurige beheersing van ontstekingen in de huid. Het anti-neoplastische effect, bevestigd door een Stanford-onderzoek, ondersteunt verder zijn functie als huidbeschermingsmiddel en de huidverjongingseffecten laten zien dat het een toekomst heeft als een belangrijke nieuwe speler in de beheersing en het terug dringen van een vroegtijdig verouderde huid.